De gemeenten Almelo, Tubbergen en Twenterand en de provincie Overijssel onderzoeken samen de mogelijkheden voor windmolens in het gebied op de grens van de drie gemeenten. In een gezamenlijk proces worden alle belangrijke onderwerpen in kaart gebracht. Inwoners, ondernemers en belanghebbenden kunnen daarover meedenken. 

Waar werken we aan?

Werken aan ontwikkelopties (najaar 2022 – heden)

Stand van zaken

  • Op dit moment brengen de drie gemeenten en de provincie in kaart welke mogelijkheden er zijn om windturbines te ontwikkelen in het ATT-gebied. De invloed die je hebt als gemeente en omgeving en de risico's verschillen per ontwikkeloptie. Er zijn verschillende ontwikkelopties, zoals: 
    • Windturbines laten ontwikkelen door een marktpartij met duidelijke kaders.
    • Windturbines laten ontwikkelen door lokale partijen.
    • Windturbines laten ontwikkelen door de gemeente(n), eventueel in samenwerking met andere partijen.
       
  • In de afgelopen periode zijn gesprekken gevoerd met diverse partijen. De projectgroep rondt deze fase af met een eindadvies. In het eindadvies zijn de ontwikkelopties beschreven en de voorkeur van de projectgroep. Ook vindt bestuurlijk afstemming plaats over hoeveel windturbines er in het ATT-gebied kunnen komen. 

Vervolg: Besluit eindadvies ontwikkelopties 

  • Naar verwachting wordt het eindadvies in september 2023 besproken met de betrokken wethouders van de drie gemeenten en de gedeputeerde van provincie Overijssel. Daarna neemt elke gemeente een bestuurlijk besluit over het eindadvies en het vervolgproces. In Twenterand gaat het om een besluit in het College van B&W en de gemeenteraad. De besluitvorming in de gemeenteraad online te volgen.
  • Bij het verloop van het proces zijn we mede afhankelijk van de ambities van het nieuwe provinciebestuur en initiatieven van bijvoorbeeld lokale energiecoöperaties. Die ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op ons proces en onze planning. 

Hoe verder na besluitvorming? 

  • Zodra er meer duidelijkheid is over welke ontwikkelvariant de voorkeur heeft en het vervolgproces, volgt een verdere uitwerking. Hierbij gaan we opnieuw in gesprek met inwoners en andere betrokkenen. 

Lees meer in de nieuwsbrief

In maart en juli is een nieuwsbrief verstuurd naar inwoners en omwonenden van het gebied en andere geïnteresseerden. Bekijk de nieuwsbrief via deze link:

Verkenningsfase (voorjaar 2022 – najaar 2022)

Plan van aanpak (najaar 2021)

Daar waar de grenzen van de gemeenten Almelo, Tubbergen en Twenterand elkaar raken, ligt een kansrijk gebied voor windenergie. De ontwikkeling van windenergie in de ene gemeente raakt daardoor altijd de beide andere gemeenten. Inwoners uit dit gebied geven aan dat zij het gebied waar de gemeentegrenzen elkaar raken niet als drie losse gebieden zien, maar als één geheel. Ook de provincie ziet hier gemeente overstijgende kansen. De gemeenten Almelo, Tubbergen en Twenterand hebben daarom besloten om te starten met een gezamenlijk proces met aandacht voor alle voors en tegens van windmolens. Met ondersteuning van de provincie is een plan van aanpak voor het gebied Almelo, Tubbergen Twenterand (hierna ATT) gemaakt.
​​​​​

Wil je op de hoogte blijven?

Ongeveer drie tot vier keer per jaar ontvangen inwoners in het gebied een nieuwsbrief over de laatste ontwikkelingen en stand van zaken. Wil je deze nieuwsbrief ook ontvangen? Meld je aan voor de gebiedsgroep door te mailen naar info@energiegebied-att.nl. Als lid van de gebiedsgroep ontvang je ook uitnodigingen om op bepaalde momenten mee te praten of denken.

Zoekgebied ATT

Vragen en antwoorden

Samenwerking ATT

Waarom is er voor het ATT-gebied gekozen als zoekgebied voor windmolens?

Elke gemeente heeft onderzocht welke gebieden wel en niet geschikt zijn voor windmolens. Daarbij is gekeken naar normen voor veiligheid en geluid, beperkingen vanwege het vliegveld, de aanwezigheid van hoogspanningsleidingen en bijvoorbeeld afstandsnormen bij bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen. Uit deze onderzoeken komt het gebied op de grens van de gemeenten Almelo, Tubbergen en Twenterand naar voren als een mogelijk geschikte plek voor het plaatsen van windmolens. Voor gemeente Twenterand geldt dat dit de enige locatie in de gemeente is waar windmolens kunnen komen.

Waarom werken de gemeenten samen binnen ATT?

Het zoekgebied voor windmolens ligt op de grens van de gemeenten Almelo, Tubbergen en Twenterand. Daardoor hebben besluiten in de gemeente invloed op de andere gemeente. Daarom werken de drie gemeenten samen met de provincie Overijssel om de mogelijkheden voor windmolens in dit gebied verder te onderzoeken. Binnen die samenwerking streven we ernaar om iedereen gelijk te behandelen. Dit betekent bijvoorbeeld dat we dezelfde uitgangspunten opstellen voor geluid, slagschaduw, afstand tot de windturbines en financiële vergoedingen. Uiteindelijk neemt elke gemeente een besluit over wat er wel en niet in de eigen gemeente gebeurt. Provincie Overijssel heeft een faciliterende rol. De samenwerking is in het najaar van 2021 gestart.

Hoeveel energie moet er worden opgewekt?

    • Binnen de Regionale Energiestrategie (RES) hebben alle Twentse gemeenten afgesproken dat we in 2030 1,5 TWh duurzaam willen opwekken met een mix van zonne- en windenergie. Daarbij geldt een verhouding van 60% windenergie en 40% zonne-energie.
    • Gemeenten Almelo, Tubbergen en Twenterand hebben vastgelegd hoeveel energie zij in totaal willen opwekken. Een deel hiervan kunnen zij opwekken door windmolens te plaatsen in het ATT-gebied.
      • Ambitie Almelo: 157 GWh
      • Ambitie Tubbergen: een bijdrage aan 225 GWh voor Noordoost Twente
      • Ambitie Twenterand: 82 GWh
    • Op dit moment is nog niet bekend hoeveel windturbines er in het gebied geplaatst kunnen worden. Het precieze aantal windturbines dat er komt, is afhankelijk van de gezamenlijke ambitie en afspraken die worden gemaakt over bijvoorbeeld geluidsnormen. Op dit moment is het daarom nog niet mogelijk om te zeggen hoeveel windturbines er exact komen.

Afstand, geluid, slagschaduw en gezondheid

Hoe houden we rekening met geluid en slagschaduw?

Eventuele hinder van het geluid van een windmolens willen we zoveel mogelijk beperken. Dat kan door eisen te stellen aan bijvoorbeeld het type windmolens en de afstand tot woningen. Momenteel is het Rijk bezig met het opstellen van nieuwe milieunormen (voor geluid en slagschaduw). De verwachting is dat deze normen begin 2024 in werking treden. Binnen het ATT-gebied houden we straks rekening met deze nieuwe normen.

Hoe houden we rekening met slagschaduw?

Slagschaduw van een windturbine is de bewegende schaduw van de draaiende wieken. Als slagschaduw op het raam van een woning valt, kan dat overlast geven. De stand van de zon is een vast gegeven voor elke datum, elk tijdstip en elke locatie. Daardoor kan vooraf voor windmolens worden bepaald op welk moment er slagschaduw valt op bijvoorbeeld het raam van een huis. Worden er windmolens geplaatst? Dan wordt de windmolen zo ingesteld dat deze niet meer uren dan wettelijk toegestaan, en/of lokaal afgesproken, per jaar slagschaduw mag veroorzaken. Dit betekent dat ze waar nodig stilgezet worden. Net als met de geluidsnormen is het Rijk bezig om te komen tot nieuwe normen. Binnen het ATT-gebied houden we straks rekening met deze nieuwe normen.

Hoe houden we rekening met gezondheid?

Het RIVM onderzoekt doorlopend de gezondheidseffecten van geluid van windturbines. Hinder tijdens de nachtrust is het meest onderzochte effect van windturbinegeluid. De informatie die er is wordt door het Rijk gebruikt bij het maken van nieuwe normen voor afstand, geluid en schaduw. Zo willen ze inwoners zo goed mogelijk beschermen tegen hinder. Voordat windmolens geplaatst kunnen worden, wordt er een Milieueffectrapportage (MER) gemaakt. Uit de MER zal blijken wat de effecten zijn van de windmolens en of hiermee voldaan wordt aan de geldende normen. Ook als de windmolens er eenmaal staan, worden klachten en hinder gemonitord en onderzocht.

Windmolens

Hoe hoog worden de windmolens?

In het ATT-gebied wordt rekening gehouden dat er ruimte is voor de modernere windmolens. Deze leveren in verhouding meer energie op dan de oudere types en geven meer opties als het gaat om het beperken van geluidshinder en slagschaduw. De hoogte van deze windturbines is met de huidige stand van de techniek naar verwachting tussen de 200 en 240 meter, maar ontwikkelt zich nog wel door.

Waarom staan windmolens soms stil terwijl het wel waait?

Windturbines staan soms stil bij erg lage of extreem hoge windsnelheden. Daarnaast kan een windturbine stilstaan voor onderhoud, om hinder door slagschaduw te voorkomen, om aanvaringen met vogels/vleermuizen te voorkomen of omdat het elektriciteitsnet overbelast is. Al deze omstandigheden komen relatief weinig voor. Meestal draaien windturbines wel. Soms is een windturbine recent gebouwd, maar nog niet in bedrijf genomen. Dit kan een reden zijn dat sommige windturbines voor langere aaneengesloten tijd stil te lijken staan.

Kunnen windmolens op bepaalde momenten uitgezet worden om bijvoorbeeld nachtrust te bevorderen?

Om geluidsoverlast op bepaalde momenten tegen te gaan, is het mogelijk het vermogen van windmolens in de nacht te verminderen. Dit wordt bij windparken regelmatig gedaan om te voldoen aan de geluidsnorm, wanneer woningen zich op korte afstand van de windmolen bevinden. Dit gaat wel ten koste van de elektriciteitsopbrengst. In de praktijk zal het niet voorkomen dat windmolens de hele nacht stil worden gezet, omdat het verlies in elektriciteitsopbrengst dan te groot is.

Elektriciteitsnet

Hoe gaan we om met overbelasting van het elektriciteitsnetwerk (netcongestie)?

Het elektriciteitsnet loopt vol. Daardoor kunnen op dit moment niet overal in Overijssel zomaar wind- en zonneparken worden aangesloten. Om deze netwerkproblemen op te lossen moet het elektriciteitsnet worden uitgebreid. Hierover vindt afstemming plaats met de lokale netbeheerders. Er is voor drie stations in de omgeving van het ATT-gebied opdracht gegeven om uit te breiden voor 2025. Daarmee gaan we ervan uit dat de toekomstige windmolens in het ATT-gebied aangesloten kunnen worden op het netwerk. Er zijn ook andere opties om problemen door het volle elektriciteitsnet tegen te gaan. Bijvoorbeeld cable-pooling, (waarbij een windpark en zonnepark gezamenlijk eenzelfde netaansluiting delen), lokale opslag van energie of lokale productie van waterstof in een Smart Energy Hub.

Alternatieven voor windmolens

Kunnen we ook volledig inzetten op zonne-energie? Of hebben we per se windenergie nodig?

Dit zijn politieke keuzes. De opgave voor duurzame opwek staat. De gemeente mag zelf bepalen hoe zij dit aanpakken. Echter, het uitgangspunt is wel dat de lokale hoeveelheid opgewekte energie voor 60% afkomstig is uit windenergie en voor 40% uit zonne-energie. De reden hiervoor is de capaciteit van het elektriciteitsnet. Windenergie legt minder beslag op de netcapaciteit. Daarnaast gebruiken we juist ook in de winter veel elektriciteit, terwijl zonnepanelen dan weinig elektriciteit opwekken. Windturbines produceren juist in de winter elektriciteit, wanneer de vraag groot is. Dit geldt ook voor de nachten.

Wat zijn de mogelijkheden voor alternatieven zoals geothermie en waterkracht?

  • Geothermie is op dit moment in Twente geen haalbare optie (negatieve businesscase). Dat komt omdat de warmte dieper zit dan op andere plekken in Nederland. Twente blijft wel aangehaakt bij het landelijke SCAN-programma dat landelijk onderzoek doet naar de mogelijkheden voor geothermie in Nederland. Gezien de lage potentie wordt er op dit moment nog niet in onderzoek in Twente geïnvesteerd.
  • Waterkracht is op zeer beperkte schaal mogelijk. Bij de gemeente Almelo is een student betrokken die de mogelijkheden van energie uit water van het Lateraal kanaal onderzoekt.

Lokaal eigendom

Waar gaat de opbrengst van de windmolens in de omgeving naar toe (elektriciteit en financiële opbrengst)?

Dit hangt af van de toekomstige ontwikkelaar, de rol die omwonenden of andere lokale partijen daarin willen oppakken en de afspraken die hierover worden gemaakt. We streven naar zoveel mogelijk lokaal eigendom.

Meedenken

Hoe kun je meedenken/meepraten?

In verschillende stappen worden de mogelijkheden voor windenergie onderzocht. Tijdens elke stap worden veel gesprekken gevoerd met inwoners, ondernemers en andere partijen. Het onderwerp van deze gesprekken wisselt per fase. Inwoners ontvangen regelmatig een nieuwsbrief met informatie over de stand van zaken en hoe zij op dat moment kunnen meedenken en meepraten. Daarnaast kunnen inwoners zich aanmelden voor de gebiedsgroep om altijd op de hoogte te blijven.

Wat is de rol van de gebiedsgroep?

De ATT-gebiedsgroep bestaat uit inwoners en geïnteresseerden die hebben aangegeven dat zij graag willen meedenken en meepraten over windmolens. De ATT-gebiedsgroep wordt regelmatig geïnformeerd over de stand van zaken. Ook krijgen zij, net als andere inwoners en betrokkenen, de uitnodiging om op bepaalde momenten mee te denken over bepaalde onderwerpen.

Wat is de rol van de gemeenteraad?

  • De gemeenteraad heeft in april 2023 het beleidskader Duurzame Energie vastgesteld. Het beleidskader geeft duidelijkheid over de visie van gemeente Twenterand op opwek van duurzame energie en de kaders voor duurzame energieprojecten. Windenergie is een onderdeel van het beleidskader.
  • De gemeenteraad neemt na afronding van elke fase van het ATT-proces een besluit over het vervolg. Dit betekent dat zij ook een besluit zullen nemen aan het einde de huidige fase (werken aan ontwikkelopties) en hoe we hierna verder gaan.

Andere vraag

  • Heb je een andere vraag?
    • Het kan voorkomen dat jouw vraag over windmolens in het ATT-gebied niet in dit overzicht staat. Maar we helpen je graag! Neem contact op met procesregisseur Atse Numan door te mailen naar a.numan@twenterand.nl.