Soms heeft een naaste voor een langere periode veel extra zorg nodig. Bijvoorbeeld als een partner ernstig ziek is of als een kind gehandicapt is. Bij voorkeur blijft u dan in uw eigen woning.

Is er extra ruimte nodig om de zorg goed te kunnen verlenen dan is het wellicht mogelijk om vergunningvrij te (ver)bouwen. Hier leest u wanneer u hiervoor in aanmerking komt en wat de mogelijkheden zijn.

Wat is mantelzorg?

Mantelzorg is intensieve zorg of ondersteuning die u als gezinslid, familie of vriend aan iemand geeft om zelfredzaam te blijven of te kunnen deelnemen aan de samenleving. Dit doet u dus niet omdat u een hulpverlenend beroep heeft.

Daarnaast overstijgt bij mantelzorg de ondersteuning de gebruikelijke zorg die huisgenoten aan elkaar geven. Om dit te kunnen bepalen kan gekeken worden naar de duur, intensiteit of zwaarte van die zorg. Hulp aan ouders die niet hulpbehoevend zijn maar alleen slecht ter been, valt niet onder het begrip hulpbehoevend. Maar de zorg voor een lichamelijk of geestelijk gehandicapt kind, dat anders in een instelling zou moeten worden opgenomen, valt wel onder mantelzorg.

Tot slot moet een ‘noodzaak’ aanwezig voor de zorg. Die noodzaak kan een een huisarts, wijkverpleegkundige of andere door de gemeente aangewezen sociaal-medisch adviseur met een verklaring aantonen. In veel gevallen is de persoon die mantelzorg nodig heeft al bij de gemeente bekend, bijvoorbeeld voor financiering van zorg via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015).

Wet- en regelgeving?

Sinds 1 november 2014 is de regelgeving rondom het plaatsen van mantelzorgwoningen eenvoudiger geworden. In een heel aantal gevallen is er geen omgevingsvergunning meer nodig. Om hier gebruik van te kunnen maken moet er sprake zijn van mantelzorg waarin er sprake is van het verlenen van intensieve zorg en/of ondersteuning. De noodzaak moet aangetoond worden met een verklaring van een huisarts of wijkverpleegkundige. De behoefte aan mantelzorg moet de gebruikelijke zorg van huisgenoten overstijgen. Er kan ook sprake zijn van langdurige behoefte aan mantelzorg.

Het is onder voorwaarden mogelijk om vergunningvrij een mantelzorgwoning te bouwen bij een bestaande woning. Kijk voor uitgebreidere informatie over de eisen voor vergunningvrij bouwen op het Omgevingsloket.(externe link)

Mantelzorg stopt

Op een bepaald moment is het bieden van mantelzorg voorbij. Op dat moment vervalt het ‘recht’ om het bijbehorend bouwwerk voor huisvesting te blijven gebruiken. Doordat het bijbehorende bouwwerk wel vergunningvrij gebouwd mocht worden, hoeft deze niet afgebroken te worden. Alleen moet het gebruik van de voorziening worden beëindigd en bijvoorbeeld een keuken en badkamer worden verwijderd.

Let op!

Het hebben van een mantelzorgwoning kan per situatie wel of geen gevolgen hebben voor uitkeringen, (huur)toeslagen en indicaties voor zorg en ondersteuning (huishoudelijke hulp en of begeleiding, maar ook op woningaanpassingen). Verder kan een mantelzorgwoning gevolgen hebben voor de gemeentelijke belastingen en moet er in sommige gevallen een huisnummer worden toegekend. Ga dit voor uw eigen situatie van te voren na.

Uitgebreidere informatie leest u in onderstaande brochure van de VNG