Steenmarters kunnen voor overlast zorgen. Was het vroeger een dier van het boerenerf, vandaag de dag is het een echte dorpsbewoner geworden, die zich ook nog explosief heeft vermeerderd. Steenmarters zijn beschermde dieren: u mag ze dus niet doden, maar u kunt ze wel verjagen.

Behendig dier

Als u een steenmarter voorbij ziet schieten, heeft hij wel iets weg van een kat. Hij beweegt zich even soepel, maar staat wat lager op de poten. Opvallend is de lange pluimstaart. De vacht is vaalbruin met een witte bef, die iets doorloopt op zijn voorpoten.

De steenmarter is van alle markten thuis. Hij is een alleseter en lust vruchten, bessen, insecten, wormen, eieren, vogels en knaagdieren. Hij is handig in het vangen van ratten en muizen. Hij eet wat de omgeving biedt. De steenmarter is een goede klimmer, springer en zwemmer. Het is echt een veelzijdig dier. De steenmarter zoekt graag beschutting. Overdag slaapt hij op één van zijn dagrustplaatsen in takkenhopen, holen, boomholten, schuurtjes of woningen. 's Nachts is hij actief op zoek naar voedsel.

Overlast en schade

Spouwmuren, kruipruimten en zolders zijn geliefde verblijfplekken van de steenmarter in woningen. De aanwezigheid van steenmarters in huis kan leiden tot overlast en schade. Steenmarters kunnen stommelende geluiden maken, alsof er een inbreker in huis is. In de zoogtijd kan men jongen horen piepen. Hun vaste uitwerpselplek kan stankoverlast geven. Schade kan zijn: het wegvreten van isolatiemateriaal, het knagen aan mastiekdaken en het doorbijten van huiskabels. Het doorknagen aan remleidingen leidt tot autoschade. Ongelukken komen niet voor, want het euvel wordt gelijk ontdekt.
In de zin van de wet is schade door marters overlast. Omdat er geen sprake is van grote bedrijfsmatige schade door steenmarters, is er dan ook geen wildschaderegeling. Mogelijk is schade aan woningen op de verzekering te verhalen.

Beschermde diersoort

De steenmarter is volgens de Flora- en faunawet een beschermde diersoort. Vangen, verwijderen of doden is dus bij wet verboden. Volgens artikel 67 van de Flora- en faunawet kan de stand van een diersoort alleen worden beperkt om redenen van volksgezondheid, veiligheid en economische of ecologische schade. Deze redenen gelden echter niet voor de steenmarter, dus staat hij in dit artikel niet in de lijst van mogelijk te beteugelen soorten. Wel wordt de steenmarter genoemd in artikel 68. Als preventieve maatregelen niet helpen kan Gedeputeerde Staten ontheffing verlenen tot beperking van schade door steenmarters. Omdat er inmiddels volop maatregelen te nemen zijn om overlast van de steenmarter te voorkomen, wordt dit artikel niet toegepast.

Overigens heeft bestrijding van de populatie stadsmarters op zich weinig zin, want wegvallende territoria worden bij voldoende aanbod van voedsel en huisvesting weer automatisch opgevuld. Hiertoe ontstaan nieuwe trekbewegingen. En heel Europa zit vol steenmarters. Er komt pas evenwicht als beperkende factoren een rol gaan spelen. Overigens leven in een gebied waar steenmarters niet verstoord worden minder steenmarters per oppervlakte-eenheid. Dit komt omdat in stabiele gebieden de territoria groter zijn. 

Wat kunt u doen om de steenmarter te weren?

Huismarters (steenmarters die huizen of gebouwen binnendringen)

  • Blokkeren van wegen naar een gebouw
  • Afdichten van gaten en kieren in daken en muren. Let wel: steenmarters kruipen door openingen van 5 cm.
  • Gebruik van apparaatje dat de beweging van de steenmarter opmerkt en vervolgens een fluittoon produceert, waardoor het dier op de vlucht slaat
  • Als een steenmarter via een tak binnenkomt, kunt u deze afzagen.
  • Een kraag op schuttingen en rond bomen, voorkomt dat de dieren erover of erin kunnen klimmen.
  • In combinatie met het afsluiten van ongewenste verblijfplekken kunnen alternatieve schuilplaatsen (op een rustige plek) uitkomst bieden. Er zijn goede ervaringen met houtstapels met hooi en stro. Voor de gemeente is dit bij het ontwikkelen van natuurhoeken aandachtspunt.

Automarters (steenmarters die het op auto’s hebben voorzien)

  • Onder de motorkap van auto's kunt u het beste een roostertje of stuk kippengaas aanbrengen. Een doek met ammoniak, een schaaltje met bleekwater of een toiletblokje met citroengeur kan ook.
  • Monteren van een marterschok-set; deze sluit je aan op de accu. Wanneer een marter onder de motorkap contact maakt met een metalen onderdeel, krijgt hij een schokje
  • Plaatsen van een ribbelkous om de kabels en leidingen, gemaakt van harde kunststof die bestand is tegen martertanden
  • Gebruik van apparaatje dat de beweging van de steenmarter opmerkt en vervolgens een fluittoon produceert, waardoor het dier op de vlucht slaat

Roofmarters (stelen kleine dieren uit bijvoorbeeld hokken)

  • Gebruik van apparaatje dat de beweging van de steenmarter opmerkt en vervolgens een fluittoon produceert, waardoor het dier op de vlucht slaat
  • Spannen van schrikdraad om een kooi of volière
  • Gebruik van stevig en fijnmazig gaas voor kooien en volières

Wat helpt NIET?

Lawaai maken en wegjagen helpt niet. De steenmarter komt gewoon terug. Ultrasone zenders hebben alleen tijdelijk effect door de aanwezigheid van het apparaat zelf. Ook het spuiten met anti-marterspray werkt tijdelijk. Een verandering in zijn verblijfsomgeving schrikt de steenmarter aanvankelijk af, maar daarna went het weer. 

Meer informatie

De gemeente heeft geen rol bij het bestrijden van overlast door steenmarters. Als u overlast ondervindt, kunt u een gespecialiseerd bedrijf inschakelen om de overlast te bestrijden.