Jonge mantelzorgers in Twenterand delen hun verhaal
Ze zijn jong, krachtig en zorgen – vaak zonder dat iemand het doorheeft. In Twenterand groeit één op de vier jongeren op met iemand thuis die extra zorg nodig heeft. Tijdens de Week van de Jonge Mantelzorger (1 t/m 7 juni) geven we hen een stem. Vier jongeren vertellen openhartig over hun ervaringen, zorgen en veerkracht.
Ze vragen geen medelijden, maar wel begrip. Ze willen niet dat er óver hen gepraat wordt, maar mét hen. Want achter elk verhaal schuilt een wereld die je pas echt begrijpt als je luistert.
Praat niet óver ons, maar mét ons’
Jonge mantelzorgers in Twenterand delen hun verhaal
Mis je soms een voetbaltraining om voor je broertje met autisme te zorgen? Of besteed je je vrije middagen aan je oma die steeds vergeetachtiger wordt? Voor veel jonge mantelzorgers is dit de dagelijkse realiteit. Ze zijn jong, tot en met 24 jaar, en groeien op met iemand in de directe omgeving die een chronische ziekte, beperking, psychische kwetsbaarheid of verslaving heeft. Toch zien ze zichzelf zelden als ‘mantelzorger’. Ze doen wat nodig is. “Je loopt er niet voor weg,” zegt Indy (21). “Je helpt gewoon.”
Tijdens de Week van de Jonge Mantelzorger (1 t/m 7 juni) zetten we hen extra in het zonnetje. Want één op de vier kinderen en jongeren in Nederland groeit op met een zorgsituatie thuis. Hun verhalen blijven vaak onzichtbaar, ook op plekken waar ze veel tijd doorbrengen, zoals op school. In Twenterand spraken we vier jonge mantelzorgers die hun verhaal willen delen – om bewustwording te vergroten en anderen te helpen.
Jong mantelzorgen
Jonge mantelzorgers zijn gewone jongeren met een bijzondere thuissituatie. De een helpt mee in de huishouding, de ander maakt zich vooral zorgen of mist sociale contacten. Ze zoeken geen medelijden, maar wel herkenning, erkenning en iemand die écht luistert.
De kracht van verbinding
Jonge mantelzorgers vinden elkaar bij activiteiten van Evenmens Twenterand of bij de speciale ‘lotgenotengroepen’, zoals Pluisje in de Wind, Samen Sterk en You Care?! “Wat mij hielp, was horen dat er meer jongeren zijn zoals ik,” vertelt Damian (14). “Dat je vragen kunt stellen aan leeftijdsgenoten: hoe doe jij dat dan? Zonder te veel over thuis te praten, voelen we wel een extra connectie.”
Uitgelicht: Indy (21), Westerhaar
Indy zorgt thuis voor haar vader, die al langere tijd kampt met depressies. “Je mist gewoon een ouder thuis, dus er komt meer op je af. Meer taken in het huishouden, maar ook dingen die je eigenlijk als kind niet zou hoeven doen. Je maakt veel mee wat je eigenlijk niet mee wílt maken.”
Ze heeft een broer, maar die gaat er anders mee om. “We laten elkaar vrij, maar als er echt wat is, zoeken we elkaar op. Ook voor leuke dingen, gewoon om er even uit te zijn. Je hebt wel wat aan elkaar, maar toch ben je heel anders met de situatie bezig.”
“De meeste mensen snappen niet dat de sfeer thuis in tien minuten helemaal kan omslaan,” vertelt Indy. “Ik praat daar open over, ook om begrip te krijgen. En ik schaam me daar niet voor. Ook vanuit mijn ouders krijg ik alle medewerking om mijn verhaal te kunnen doen.”
Damian (14) beaamt dat. Zijn moeder raakte 14 jaar geleden zwaargewond op haar werk en heeft sindsdien dagelijks hulp nodig. “Bij de activiteiten van Evenmens hoor je hoe anderen het beleven. Dat helpt mij om het ook op mijn manier te verwerken.”
Uitgelicht: Damian (14), Den Ham
“Ik ben dit al mijn hele leven gewend. Het helpt om te praten met anderen die ook thuis voor iemand zorgen. We begrijpen elkaar, al is niemand precies hetzelfde.”
Onzichtbaar op school
Doordat jonge mantelzorgers vaak goed functioneren, blijven ze op school meestal onder de radar. “Er wordt zelden gevraagd hoe het écht met je gaat,” zegt Sanne (17), die haar vader verloor na een lange periode van ziekte. “Ik wil niet in de klas aangesproken worden, maar gewoon een mentor of vertrouwenspersoon die af en toe incheckt. Niet zielig gevonden worden, maar gezien.”
Sanne maakt zich binnen de landelijke klankbordgroep JMZ Pro hard voor betere signalering binnen het onderwijs. “Een leerlingenbegeleider had mij misschien kunnen helpen. Al weet ik niet of ik toen ja had gezegd – maar het was fijn geweest als de vraag in ieder geval was gesteld.”
Uitgelicht: Sanne (17), Vroomshoop
“Mijn vader was 5,5 jaar ziek. Thuis hoefde ik niet veel mee te helpen, maar er speelde natuurlijk wel veel. Mijn ouders vertelden ons niet alles, hoe het écht ging. Dat vond ik toen wel fijn, maar achteraf denk ik ook: misschien had ik toch wel meer willen weten.”
“Op school werd er eigenlijk nooit echt naar gevraagd. Ik had geen leerlingenbegeleider, maar misschien had ik dat wel fijn gevonden. Gewoon dat iemand even checkt: Hoe gaat het met je?”
Ruimte voor elk verhaal
Niet elke jonge mantelzorger wil of kan alles delen. Vayen (16) kampt zelf met fysieke klachten én zorgt voor haar moeder die door een ongeluk slecht ter been is. “Ik voel me soms schuldig dat ik niet meer kan helpen. Daar maak ik mij wel veel zorgen om. En ik mis sociale contacten.”
Uitgelicht: Vayen (16), Vriezenveen
“Mijn netwerk is klein en door mijn ADD en autisme voel ik me niet altijd begrepen. Ik heb twee beste vriendinnen, maar die wonen beide heel ver weg. mijn vader moet veel werken. Dus dan mis ik ook wel sociale contacten. Ik heb liever niet dat mensen vragen hoe het gaat. Vraag juist of je iets voor me kunt doen. Dat voelt veiliger. Soms besef ik pas later pas dat ik hulp nodig heb.”
Deel je zorg!
Helma Boorsma is consulent jonge mantelzorgers in Twenterand. Ze ondersteunt jonge mantelzorgers, organiseert ontmoetingen en luistert zonder oordeel. “Ik wil iemand oprechte vragen stellen, zoals: hoe gaat het met je? Maar de vraag: “Alles goed?”, die stel ik nooit. Ik geef ruimte. Iedereen gaat anders om met een zorgsituatie. Wat voor de een vanzelfsprekend is, is voor de ander een last.”
Drie van de jongeren werken mee aan een theaterproject dat Helma samen met collega Miranda ontwikkelt. “Tijdens de eerste bijeenkomst was er meteen verbinding – zónder dat we het per se over thuis hadden. Dat was bijzonder. En dat merk ik heel vaak tijdens de groepen die ik draai. ”
Wat kun jij doen?
De landelijke campagne ‘Meer dan je denkt’ roept op tot actie. Herken jij een jonge mantelzorger? Bied een luisterend oor. Of geef een moment van ontspanning. Elk gebaar telt – meer dan je denkt. Zoals Sanne het zegt: “Check gewoon eens in bij een vriend(in), buur of leerling. Vraag: kan ik iets voor je doen? Dat maakt al het verschil.”